Śluzy wodne we Wrocławiu
Węzły wodne we Wrocławiu składają się z licznych budowli oraz urządzeń wodnych wliczając w to śluzy wodne. Zostały one wybudowane w ramach wrocławskich stopni wodnych, które usytuowane są nie tylko, na największej wrocławskiej rzecze jaką jest Odra, ale też na jej odnogach i kanałach oraz na mniejszych rzekach, które do niej dopływają.
Śluzy dzielimy na dwie, podstawowe grupy, to jest:
- śluzy komorowe, pociągowe, które są związane z drogami wodnymi, które przechodzą przez Wrocław
- pozostałe, czyli wszystkie te, które są powiązane z ochroną przeciwpożarową.
Historia
Śluza Piaskowa jest najstarszą śluzą komorową, którą można spotkać we Wrocławiu. Z różnych źródeł można się dowiedzieć, że pierwsze, najprostsze śluzy pojawiły się już w XVI wieku. Pierwotnie budowano śluzy drewniane, jednak dynamiczny rozwój potrzeb żeglugowych sprawił, że śluzy poddawane modernizacjom i zaczęto wprowadzać technologię śluz murowanych, a w czasach najnowszych stosuje się technologię żelbetową. Uległa też zmianie konstrukcja zamknięć, początkowa drewniana zastąpiona została stalową, z początku wykorzystywała ona połączenia nitowe. Współcześnie zamknięcia stalowe stosują połączenia spawane.
Śluzy na Odrze i jej odnogach oraz kanałach
Śluzy wodne związane z żeglugą
Zdecydowanie większą grupę śluz znajdujących się na Odrze stanowią śluzy komorowe, pociągowe, oraz te, które umożliwiają żeglugę w ramach odrzańskiej drogi wodnej. Należy jednak pamiętać, że przez Wrocław przechodzą aż trzy drogi wodne, o znacznie różniących się między sobą parametrach żeglugowych, również w kwestii parametrów śluz komorowych.
Zdecydowanie największe znaczenie ma Główna droga wodna, to na jej drodze zachowane są najlepsze parametry, a śluzy posiadają największe rozmiary. Śluzy znajdujące się na tej właśnie drodze spełniają wszelkie wymogi dla III klasy drogi wodnej, jedynie Śluzy Rędzin są tutaj wyjątkiem, ponieważ ich parametry odpowiadają IV klasie drogi wodnej. Dwie pozostałe drogi, mimo że mają znikome znaczenie transportowe, to są doceniane i wykorzystywane zarówno w turystyce, jak i rekreacji wodnej. Miejska droga wodna natomiast odpowiada II klasie dróg wodnych.
Śluzy wodne – pociągowe – we Wrocławiu
droga wodna | bieg rzeki [km] | śluza wodna | kanał wodny | Telefon na śluzę |
Główna Droga Wodna | 244,80 (0,50 kanału) |
Śluza Bartoszowice | Kanał Żeglugowy | 71 347 85 50
500 023 387 |
Główna Droga Wodna | 249,40 (5,10 kanału) |
Śluza Zacisze | Kanał Żeglugowy | 71 348 19 19 |
Główna Droga Wodna | 253,30 (9,20 kanału) |
Śluza Różanka | Kanał Różanka | 71 329 13 98 – w.10, 14
509 863 782 |
Główna Droga Wodna | 260,70 | Śluza Rędzin | Odra (Przekop Rędzin) |
71 346 26 49 502 555 011 |
Miejska Droga Wodna | 245,03 (1,0 kanału) |
Śluza Opatowice | Kanał Opatowicki | 71 341 24 42 |
Miejska Droga Wodna | 250,25 (0,25 kanału) |
Śluza Szczytniki | Przekop Szczytnicki | 71 396 34 08 502 331 251 |
Miejska Droga Wodna | 256,95 (6,95 kanału) |
Śluza Miejska | Kanał Miejski | 71 396 34 08 502 331 251 |
Śródmiejska Droga Wodna | 251,70 | Śluza Piaskowa | Odra południowa | Piaskowy Stopień Wodny |
Śródmiejska Droga Wodna | 252,30 | Śluza Mieszczańska | Odra południowa | Mieszczański Stopień Wodny |
Śluzy przeciwpowodziowe
Na Kanale Miejskim jest śluza wodna przeciwpowodziowa, nazwana Bramą przeciwpowodziową. Poza nią na Odrze znaleźć można zamknięcia powodziowe, które zbudowane są przy śluzach komorowych. Są to między innymi:
- wrota powodziowe w głowie dolnej Śluzy Miejskiej oraz Śluzy Zacisze
- wrota powodziowe w głowie górnej Śluzy Bartoszowice
Dodatkowo powyżej Śluzy Bartoszowice, wybudowana została śluza wałowa, która umożliwia przerzut części wezbranych wód z Odry do Widawy, przez Kanał Odpływowy.
Natomiast na pozostałych rzekach działają niewielkie śluzy powodziowe, znajdują się ona na:
- Oławie (Śluza nr 3)
- Dobrej (śluza wlotowa do Kanału Kłokoczyckiego)
- Kanale Odpływowym